In
april 2003 verscheen bij Ergo Pers een boek in wording: Bres,
met gedichten van Leonard Nolens en etsen van Dan Van Severen.
Daarin
staan drie al in Leonard Nolens' vorige bundels opgenomen reeksen,
plus een vierde cyclus van twintig lange gedichten die hier voor
het eerst verschijnen en zelfs de aanvang vormen van dit boek. Ze
werpen een levendig licht op het voorlopig geheel van Bres.
Vier reeksen, samen goed voor vierenveertig gedichten, staan hier
voor het eerst bijeen.
Dan Van Severen tekende voor deze uitgave vier etsen. Vertrekkend
van het kruis, dat vaak als basis fungeert in zijn werk, ontstond
een reeks verinnerlijkte etsen die een contrapunt vormen bij de
gedichten van Nolens.
De
oplage van deze editie bedraagt 52 Arabisch genummerde exemplaren,
gedrukt op Hahnemühle 230 g. Bij elk exemplaar hoort een suite
van vier door Dan Van Severen gesigneerde en genummerde etsen. Alle
exemplaren werden in het colofon gesigneerd door Leonard Nolens
en Dan Van Severen. De tekst werd gezet uit Bembo corps 18 en gedrukt
door Rein Ergo, de etsen werden gedrukt door Henrie Hemelsoet.
Het boek telt 78 bladzijden, de afmetingen zijn 28 cm x 35 cm, foedraal
met opdruk.
Etsen van Dan Van Severen voor Bres, 2003.
De
poëzie van Leonard Nolens (1947),
die in 1969 debuteert met barokke, experimenteel aandoende gedichten,
behoort tot de meest absolutistische oeuvres in de Nederlandse literatuur.
Halfweg de jaren tachtig treedt in zijn werk een versobering op. Zijn
bezwerende stijl maakt plaats voor een parlando-achtige toon die niettemin
de diepe gedachte niet schuwt. In 1986 publiceert Nolens De gedroomde
figuur, zijn eerste bundel bij een Nederlandse uitgever. De bundel
vormt het begin van zijn grote doorbraak, een periode waarin zijn
werk de ene na de andere onderscheiding te beurt valt. In 1998 verschijnt
de vierde druk van Hart tegen hart, waarin alle bundels staan
die Nolens tussen 1975 en 1996 gepubliceerd heeft, maar oud zijn de
thema's die de dichter obsessioneel en virtuoos in talloze modulaties
herneemt, ook in zijn bundel Manieren van leven (2001). Vader,
moeder, kindervragen, jeugdportretten, afscheidsfeesten, stadsgezichten,
vrienden, alleenzijn, alcohol en God en geld, een vrouw en het gedroomde
boek: wie of wat er ook wordt opgeroepen, altijd zijn de gedichten
van Nolens meerstemmige vormen van denken, beeldende wijzen van handelen,
noodzakelijke middelen van bestaan, kortom compacte manieren van leven.
Elk gedicht is een gedraging, elke cyclus is een hecht maar explosief
gedragsgaspatroon. Naast poëzie publiceert Nolens sinds 1989
vier opgemerkte dagboekdelen. Ook hier wordt de zoektocht naar de
relatie tussen poëzie en identiteit voortgezet.
Dan
Van Severen neemt een sterk individuele plaats in binnen het verschijnsel
van de na-oorlogse abstracte schilderkunst in België. Zijn vocabularium
is gebouwd op eenvoudige geomeytrische motieven : vierkant, rechthoek,
ruit, cirkel, ovaal. Uit de combinatie van vierkant en rechthoek distilleert
hij de kruis-vorm, het universele teken dat de uiteindelijke sleutel
van al zijn composities vormt.
Het kruis is altijd aanwezig, zowel zichtbaar als onzichtbaar.
We kunnen niet ontsnappen aan de aura die dit oerteken omgeeft: of
het nu omfloerst of in volle naaktheid voorgesteld wordt, eenmalig
van karakter is of zich herhaalt. De lotsbestemming van het kruis
is intrinsiek aanwezig. Het wordt binnenin hetzelfde oppervlak herhaald
of vermenigvuldigt zich op verschillende doeken. Het kruis en zijn
veelvoud wordt vooraf bepaald door het gegeven support. Dit teken
concentreert zich op zichzelf en sluit zijn eigen aanwezigheid af.
Eerder
verscheen bij Ergo Pers reeds Solesmes, een essay van Roland
Jooris en De ovale dakkkamer, prozagedichten van
Pierre Reverdy.
Dan Van Severen maakte voor beide boeken een koperets.
